Nghị định trên thành lập sau hai mươi năm Pháp đánh chiếm nước ta cùng sau gắng kỷ thành lập và cải cách và phát triển của chữ Việt.
Bạn đang xem: Nguồn gốc chữ quốc ngữ
Điều này được phân tích trong ngôn từ nghị định. Nguyên văn như sau:
“Xét rằng chữ viết của giờ đồng hồ An Nam bằng mẫu trường đoản cú Latin ngày này đã hơi phổ thông trong số tỉnh nam giới kỳ, là sản phẩm chữ dễ học hơn chữ Nho và thuận tiện nhiều so với chữ Nho trong việc làm cho những giao dịch giữa các quan kẻ thống trị với dân bản xứ được trực tiếp hơn. Xét rằng việc dùng hợp pháp vật dụng chữ kia chỉ làm cho dân bọn chúng dễ nhất quán với cơ quan ban ngành ta, và chính vì thế thật là một trong đường lối bao gồm trị xuất sắc nếu đề xuất dùng nó trong những giao dịch bao gồm thức. Tuy nhiên, xét rằng một cải cách quan trọng như núm không thể tiến hành được tức thì tức khắc, và để triển khai nó cần có sự cùng tác của rất nhiều tầng lớp lãnh đạo trong dân chúng. Chiếu đề nghị của quyền người có quyền lực cao nội vụ, sau khoản thời gian hội đồng hỗ trợ tư vấn đã được hội ý kiến, nay ra nghị định:
Điều 2: kể từ ngày trên, ko một tuyển dụng nào được thi hành, ko một thăng lẻ tẻ nào được mang lại phép, vào ngạch phủ, huyện, tổng đối với bất kể ai ko ở trong triệu chứng viết được chữ quốc ngữ. (Nguyễn Văn Trung – Chữ, văn quốc ngữ thời kỳ đầu Pháp thuộc).
Để đã có được điều đó, chữ Việt đang trải qua không ít thăng trầm.
Ngược chiếc chữ Việt
Chúng ta phần nhiều biết chữ Việt bởi những giáo sĩ phương tây tới nước ta truyền đạo sáng chế vào cố kỉnh kỷ 17. Và người được vinh danh các nhất đó là giáo sĩ Alexandre de Rhodes.
Ngoài bức tượng nhỏ tuổi của ông dựng trong khuôn viên 161 Lý chủ yếu Thắng (Quận 3), ông còn có tên đường sống ngay trung trung khu TP.HCM. Thực tiễn có cần Alexandre de Rhodes là người duy nhất sáng tạo chữ Việt? Không trọn vẹn như vậy.
Sáng tạo nên chữ Việt là công trình của đa số người cùng với mục đích ban đầu chỉ nhằm truyền đạo. Theo Giáo sĩ Đắc Lộ (Alexandre de Rhodes) và thành công quốc ngữ trước tiên của Nguyễn tương khắc Xuyên, chữ Việt manh nha mở ra từ năm 1625-1626 trong một bức thư của giáo sĩ F. Buzomi, bạn Ý. Năm 1627, giáo sĩ Baldinotti vẫn xuất bạn dạng một bạn dạng Điều trần về xứ Đàng Ngoài gồm ghi một vài ba chữ quốc ngữ. Năm 1631, vào quyển Điều nai lưng về xứ Đàng trong của giáo sĩ Cristoforo Borri, tín đồ Ý, đã xuất hiện thêm nhiều câu quốc ngữ như Scin (xin), Ciàm (chẳng), Gnoo (nhỏ), Chiam (chăng), Tlom (trong), Bua (vua)…
Tuy nhiên, công to lại ở trong về những giáo sĩ người tình Đào Nha. Giáo sĩ được đương thời xem như là “thầy tiếng Việt” là Francesco de Pina. Nhị “học trò” của Pina được xác nhận có công to là giáo sĩ Gaspar d’Amaral cùng Antonio Barbosa. Hai giáo sĩ này là người đầu tiên viết trường đoản cú điển Việt – người yêu và bồ – Việt. Hai ông sau khoản thời gian rời Hội An, định cư ở Macau gần 10 năm. Rủi ro Gaspar d’Amaral tử nạn trên biển Macau trong tháng 2/1646 khi trê tuyến phố đến Việt Nam. Antonio Barbosa cũng mất 1 năm sau đó.
Trước lúc mất họ giữ lại trong nhà thờ San Pauli sinh sống Macau rất nhiều quyển từ điển Việt – người tình – Latin mà họ đã sáng sủa tạo. Với giáo sĩ Alexandre de Rhodes là người mang từ điển kia về châu Âu (Phạm Văn Hường – Đi tìm nguồn gốc chữ quốc ngữ). Đến năm 1651, quyển từ bỏ điển Việt – người thương – La ra đời dưới cái brand name tác trả Alexandre de Rhodes. Và đó là cuốn trường đoản cú điển giờ đồng hồ Việt trước tiên xuất hiện nay trên trái đất và ông Đắc Lộ (tên tiếng Việt của Alexandre de Rhodes) được công nhận là người dân có công trong việc sáng tạo chữ Việt.
Những trí tuệ sáng tạo của những giáo sĩ phương Tây ko thể không tồn tại sự góp thêm phần của người bản xứ. Nhiều tài liệu đã nhắc đến “những người thầy ko tên” của những giáo sĩ. Theo xơ Jean Berchmans Minh Nguyệt trong tập san MISS của Vatican, giáo sĩ Đắc Lộ đang học giờ Việt với “một fan thầy trạc 10-12 tuổi”, người sau này trở thành thầy giảng đạo giúp việc cho những giáo sĩ.
Giáo sĩ Đắc Lộ đã nói đến “thầy” của mình: “Chỉ trong vòng ba tuần lễ, chú nhỏ nhắn đã dạy tôi học tập biết tất cả các cung giọng không giống nhau của tiếng Việt và phương thức phát âm của từng chữ”.
Những tài liệu không giống cũng cho biết “thầy” của những giáo sĩ Amaral với Barbosa tất cả tới 14 người. Các chiếc tên như Trâm, Văn Triều, Sang, Văn Tang, Cai, Văn Nhất… xuất hiện trong một tài liệu của mẫu Tên với tên “Chung quanh tế bào thức cọ tội bằng thổ ngữ An Nam” (Huỳnh Ái Tông – xuất phát chữ quốc ngữ).
Chữ Việt thời kỳ đầu khác xa với chữ Việt hôm nay, thậm chí còn hôm qua. Những từ “oũ” (ông), “kẻ hằii” (kẻ hầu), “bên đoũ đa” (bên Đống Đa)… vẫn còn đó nhiều âm hưởng nước ngoài so với người Việt. Tới khi mở ra trong từ bỏ điển Việt – bồ – La năm 1651 cũng còn những khoảng cách xa với chữ Việt mà họ đang dùng: “bao nheo” (bao nhiêu), “tôi blả bấy nheo” (tôi trả bấy nhiêu), “muấn” (muốn), “đức chúa Blời” (đức Chúa Trời), “iêo” (yêu), “khoăn đang nao” (khoan đang nào), “nếo” (nếu)…
Không chỉ bao gồm Từ điển Việt – bồ – La, giáo sĩ Đắc Lộ còn được ghi thừa nhận là bao gồm công đầu vào việc sáng tạo chữ Việt từ bỏ quyển Phép giảng tám ngày (1651) với phần “tiểu lược về tiếng An Nam giỏi tiếng Bắc kỳ” còn gọi là cuốn văn phạm Việt Nam đầu tiên (in tầm thường với cuốn từ bỏ điển). Trường hợp Phép giảng tám ngày là cuốn sách siêng về đạo trước tiên của quốc ngữ thì cuốn văn phạm là sự sáng tạo không còn nghi ngờ gì nữa và là của riêng biệt ông.
“Tất cả lòng tin của tiếng nói của một dân tộc là ở các dấu lên xuống” – giáo sĩ Đắc Lộ thừa nhận xét. Hoàn toàn có thể chính nhờ vào cuốn văn phạm này mà những giáo sĩ, bạn học chữ Việt đời sau cảm thấy thuận tiện hơn.
Sau Filiphé Bỉnh là những ai đã học chữ Việt? Ít nhất họ biết được một người, đó là linh mục Phillipe Phan Văn Minh, bạn đã góp sức cùng giáo sĩ Taberd viết cuốn tứ vị Taberd tại Ấn Độ và cũng là bạn mang cuốn sách này về Việt Nam.
Hiện tất cả rất ít tài liệu chứng tỏ ai là người đầu tiên theo học tập chữ Việt sau Đắc Lộ…
Những người việt nam trong nhà thờ
Những chữ Việt trong các tài liệu này tuy không giống xa cùng với chữ viết từ bây giờ nhưng giờ đồng hồ Việt thời này đang thành một hệ thống đủ để thông tin và ghi chép. Thầy Văn Tín viết “ơn Thài xưa dạy dõ tôy nhèu đàng vì thế thàn nhưng ráp cậi thày mang đến nen chãng nhì bai giờ vứang thày tôy càng buồn hơn nữa mà ướoc au mang lại được bầu mạt Thài như nhỏ tlon mẹ vè cho được mút bại…” (ơn thầy xưa khuyên bảo tôi những đàng cho nên vì thế thánh mà ráp cậy thầy do đó chẳng hay hiện giờ vắng thầy tôi càng buồn hơn thế nữa mà ước ao cho được thấy khía cạnh thầy như bé trông người mẹ về đến được mút sữa vậy).
Còn Thanh Lãng vào Biểu tốt nhất lãm văn học cận đại phát hiện Filiphé Bỉnh (1759-1832), một linh mục dòng Tên fan Việt, là người viết chữ Việt, rộng 100 năm sau đó. Filiphé Bỉnh hoàn toàn có thể rời nước ta năm 1794 và cư ngụ tại người thương Đào Nha 30 năm. Thanh Lãng không tìm thấy tiểu truyện của Filiphé Bỉnh tuy vậy tìm thấy tương đối nhiều tài liệu bằng chữ Việt của ông tàng trữ tại Lisbon, người yêu Đào Nha.
Tới thành Macao thơ chắc hẳn rằng là bài thơ bởi tiếng Việt trước tiên do Filiphé Bỉnh sáng tác vào trong ngày 4 mon chạp năm 1794. “Tôi đang gưỡi gắp (gửi gắm) vùng Ma cao. Nhị chữ rảnh rỗi xiết kễ bao. Hôm sớm phần hồn dầu mang sức. Mon ngày câu hỏi chác chẳng tơ hào. Xây dần (xoay vần) ám ngày tiết hằng no ấm. Đáp thay đổi tứ mùa khỏi khát khao. Ngay sát chợ gần soũ (sông) ngay sát núi bể. Trăm mùi hương khôn chút vẻ tanh tao”.
Vào vậy kỷ 18 nhưng mà chữ nghĩa của Filiphé Bỉnh đang tiến ngay sát với chữ Việt ngày nay cho thấy sự cải tiến và phát triển của chữ Việt khá mạnh bạo trong suốt 100 năm kia đó.
Sau Filiphé Bỉnh là những ai đã học chữ Việt? Ít nhất chúng ta biết được một người, đó là linh mục Phillipe Phan Văn Minh, người đã hiến đâng cùng giáo sĩ Taberd viết cuốn bốn vị Taberd trên Ấn Độ cùng cũng là người mang cuốn sách này về Việt Nam. Linh mục Phan thanh nhã (1815-1853) đồng hương với Trương Vĩnh cam kết ở chiếc Mơn, thôn Vĩnh Thành, thị xã Tân Minh, tỉnh Vĩnh Long (nay là Bến Tre).
Linh mục đã góp phần viết Khái luận về tè từ và đại tự (Tractatus de variis particulus et pronominibus), biện pháp đếm (Nomina numeralia, 10 trang), Thực trang bị chí Đàng trong (Hortus Floridus Cocincinœ), Lược bày niêm mức sử dụng làm văn có tác dụng thơ (Compendium versificationis anamiticœ)… Ông còn để lại một số tác phẩm bằng quốc ngữ như Nước trời ca, Phi năng thi tập…
Sau linh mục Phan tiến bộ là ai nữa? không biết. Nhưng bọn họ biết chắc hẳn rằng chữ Việt đã làm được gieo, nảy mầm và mập lên trong tim người Việt.
Theo bước Đắc Lộ
Hơn 100 năm sau, giám mục D’Adran tức giáo sĩ tín đồ Pháp Pierre Pigneaux de Béhaine nói một cách khác là Bá Đa Lộc tốt đức thân phụ cả (sinh năm 1741 trên Pháp, mất năm 1799 tại sử dụng Gòn), fan từng giúp Nguyễn Ánh cản lại Tây Sơn, là tín đồ phương Tây học chữ Việt tiếp sau mà chúng ta biết. Ông đã biên soạn bộ trường đoản cú vị Việt – La tại thành phố sài gòn từ tháng 9/1772 đến tháng 6/1773, cùng với sự trợ giúp của một trong những giáo sĩ người việt và Pháp. Phần thiết yếu văn 662 trang là tự điển tuy vậy ngữ, giờ đồng hồ Việt được ghi theo nhị lối viết (Nôm với quốc ngữ) xếp theo vần a, b, c, được giải nghĩa bởi tiếng Latin.
Điểm đáng lưu ý là chữ quốc ngữ trong bộ tự vị này sát như trọn vẹn giống cùng với chữ quốc ngữ hôm nay, các phụ âm song như bl, ml… của giờ Việt vắt kỷ 17 đã mất tích hẳn. “Điều thú vị là tuy biên soạn cách đây hơn 200 năm tuy nhiên khi lật lại cuốn tự điển này, bọn họ không chỉ thấy được dung mạo của giờ Việt ráng kỷ 18, không những phần nào gọi được toàn cảnh lịch sử, văn hóa, làng mạc hội, chính trị nước ta vào thời kỳ đó mà còn tìm tòi từ ngữ cơ bản trong giờ Việt hiện tại đại” (Võ Thị Minh Hà – tạp chí ngôn từ và Đời sinh sống số 7/2006).
“Cái bắt đầu của từ bỏ vị Bá Đa Lộc là loại hẳn giải pháp viết của Đắc Lộ và không còn thấy đa số nhóm phụ âm đầu mnhầm, mlầm. đội bl như trong blái cũng không còn. đội tl chỉ với một trường đoản cú tla. Sách gồm “lầm” mà không có “nhầm”, có “lanh” mà không có “nhanh”, tất cả “lời” mà không có “nhời”. Bao gồm “nhơn” mà không tồn tại “nhân”; bao gồm “ơn” mà không có “ân”; nhưng mà vừa gồm “mần” vừa có “làm”…(Mien Ngoc – sachxưa.net).
Sau Bá Đa Lộc, “học trò chữ Việt” là giáo sĩ Taberd. Ông này đang soạn bộ Nam Việt dương hiệp trường đoản cú vị, hay được điện thoại tư vấn là tự điển Taberd, in năm 1838 tại Ấn Độ. Tự điển Taberd gồm bố phần. Phần khởi đầu có 46 trang văn phạm, nghiên cứu và phân tích âm vị giờ Việt, biểu thị tiếng Việt, phân tích ngữ pháp tiếng Việt, mô tả kết cấu lời nói, câu văn giờ đồng hồ Việt và chỉ dẫn cách làm thơ.
Phần thứ hai: chính văn có 620 trang, từng trang nhì cột, thu thập 4.959 mục trường đoản cú theo vần a, b, c, từng mục xếp theo cô quạnh tự Nôm – quốc ngữ với dịch nghĩa bằng tiếng Latin, tiếp sau là dẫn ra các từ ghép tất cả chứa tự mục trường đoản cú (từ đơn) nêu trên, ví dụ: mục từ “dương” được dẫn ra những từ ghép như: “thới dương, khí dương, dương gian, dương thế…”.
Phần ba: gồm 39 trang phụ lục về tên gọi các nhiều loại cây cỏ, hoa trái khu vực miền nam và tính năng của nó trong y thuật và 135 trang phụ lục ghi các từ Hán Việt thông dụng. “Một đợt nữa người làm cho từ điển ý muốn điển chế hóa tiếng nói cùng chữ viết nước ta (ở phía Nam, ở sử dụng Gòn).
Mọi từ giờ đồng hồ Việt trong từ điển đông đảo ghi bằng hai thứ chữ nôm và quốc ngữ, được phân bổ theo thứ tự a, b, c cùng được dịch nghĩa tương đương sang giờ Latin… chữ hán của Taberd cũng tương tự của De Béhaine vẫn được phân bố chịu ràng buộc theo âm quốc ngữ chứ không hề được phân bố theo số nét và các bộ chữ Hán” (Trần Văn Giàu, Thanh Lãng, Hoàng Xuân Việt – Địa chí văn hóa thành phố hồ chí minh tập II, NXB tp.hồ chí minh 1988).
Nét đặc biệt của tự vị Taberd là “dạy làm thơ, hò vè, phú…” điều cơ mà hầu như chưa có từ điển làm sao làm.
Thế nhưng mà suốt 200 năm, tính từ lúc 1651-1861, do tổ chức chính quyền cấm đạo, vì chưng giới trí thức nho học bỏ lỡ hoặc không lưu ý tới, vày bị nghi kỵ sản phẩm công nghệ “chữ của người nước ngoài”, chữ Việt vẫn chìm ngập trong “bí mật” cùng chỉ cải cách và phát triển quanh quẩn trong các nhà thờ, những xứ đạo gia tô giáo. Trong thời gian này, chữ Việt dần dần hoàn thiện. Các học trò chữ Việt kế tiếp như Trương Vĩnh Ký, Huỳnh Tịnh Của, Trương Minh ký đã đóng góp thêm phần làm đến chữ Việt hoàn hảo một cách nữa. Và đến lúc chữ Việt được xuất hiện công khai trên tờ Gia Định báo năm 1865 thì sẽ tiến gần sát với chữ Việt ngày nay.
Không chỉ thúc ép lực lượng viễn chinh Pháp trong việc bắt buộc triều đình công ty Nguyễn đồng ý điều khoản nhưng mà cả triều đình lẫn giới sĩ phu bây giờ không chịu gật đầu đồng ý là “tự vị truyền đạo”, mà các thừa không nên còn thúc ép Pháp yêu cầu buộc người việt nam “sử dụng chữ quốc ngữ”.
Thế mà lại đâu là vì sao chính? do đã là bạn chiến thắng, Pháp có nhiều hơn 1 trong việc lựa chọn ngữ điệu để cai trị, không tính chữ nho. Trong các số đó tiếng Pháp cũng là một trong những lựa chọn.
Thế nhưng bạn Pháp đã chọn chữ quốc ngữ.
Vì sao người Pháp lựa chọn quốc ngữ?
Đây là phần “tối” tốt nhất trong nhiều nghiên cứu về quốc ngữ vào văn học tập sử của nước ta. Bao gồm không nhiều nghiên cứu và phân tích nêu rõ nguyên nhân, vì sao thực dân Pháp “quyết liệt” ép bạn Nam kỳ học tập quốc ngữ thay do tiếng Pháp. Chúng tôi tìm thấy trong nghiên cứu và phân tích của Nguyễn Văn Trung vụ việc này.
“Ở đây cần xem xét một điều là trước khi người Pháp đánh chiếm nước ta, các nhà truyền đạo thuộc nhiều quốc tịch châu Âu đang theo đường lối “tôn trọng mê thích nghi văn hóa, phong tục phần đa nước bị truyền giáo (nhất là các nhà truyền giáo thuộc loại Tên)”. Chính trong tinh thần đó mà họ trí tuệ sáng tạo ra chữ quốc ngữ. Đến thời Pháp xâm lược, những nhà truyền giáo dòng Tên buộc phải nhường chỗ mang lại Hội thừa không đúng Paris và những người dân này gần như là người Pháp, theo một đường lối truyền giáo rắn rỏi chủ trương xóa bỏ, tiêu diệt tất cả phần đa gì là phong tục, văn hóa, bốn tưởng của các nước bị truyền đạo không hợp với giáo lý Thiên Chúa. Hơn nữa, bọn họ còn đồng nhất quyền lợi nước Pháp với nghĩa vụ và quyền lợi của đạo nên họ đã tích cực góp thêm phần vào việc tùy chỉnh thiết lập chế độ thực dân”. (Nguyễn Văn Trung – Chữ, văn quốc ngữ thời đầu Pháp thuộc).
Với lòng tin đó, các giáo sĩ vẫn thúc ép tổ chức chính quyền Pháp lựa chọn chữ quốc ngữ thay vì chưng chữ Pháp.
Không chỉ thúc ép lực lượng viễn chinh Pháp trong câu hỏi bắt buộc triều đình nhà Nguyễn đồng ý điều khoản mà lại cả triều đình lẫn giới sĩ phu hiện nay không chịu gật đầu đồng ý là “tự vày truyền đạo”, mà những thừa không đúng còn thúc nghiền Pháp yêu cầu buộc người việt nam “sử dụng chữ quốc ngữ”.
Theo Nguyễn Văn Trung, Lanessan sẽ ghi: “Tôi còn duy trì trong tay một thư của giám mục Puginier, trong những số đó ngài trình diễn mục đích việc phiên âm bằng văn bản Latin một giải pháp thật rõ rệt. Ngài nói khi sửa chữa thay thế chữ nho bằng chữ quốc ngữ, Hội vượt sai nhằm mục tiêu mục đích cô lập những giáo hữu. Những người này sẽ không còn còn có thể đọc được hồ hết tác phẩm đọc dễ dàng nhất của trung hoa và sẽ không còn thể thư tự gì được với bất cứ một sĩ phu Tàu giỏi ta nào”.
Tháng 9/1864, đô đốc Lagrandière đang báo cáo: “Tôi có mọi lý do để hi vọng, nếu việc theo học những trường của họ tiếp tục, chúng ta sẽ gồm ít nhất, trong chưa đầy một năm, một nghìn giới trẻ An phái nam biết đọc cùng biết viết ngôn ngữ của họ bằng mẫu từ bỏ Latin; nhờ vào đó chúng ta sẽ tống một cú tấn công chết bạn vào chế độ quan lại, và chúng ta sẽ tự bản thân gỡ bỏ được lớp văn thân là các kẻ luôn luôn có xu thế gây xáo trộn” (Milton E Osborne – giáo dục và đào tạo và chữ quốc ngữ – sự cải cách và phát triển một lẻ tẻ tự mới 1859-1905 bởi vì Ngô Bắc dịch).
Chính bởi vì vậy, ngay sau khoản thời gian Hòa ước Nhâm Tuất ký kết chưa ráo mực, khi tía tỉnh miền Tây còn nằm trong khoảng ngắm với đang lăm le xâm chiếm thì Pháp đã phát hành tờ báo giờ Việt ở sài Gòn. Đó là tờ Gia Định báo. Tờ báo này vì E. Potteaux, thông ngôn tiếng Việt hạng tuyệt nhất của đô đốc, làm “tổng tài” (tổng biên tập).
Sự phản nghịch kháng
Song vấn đề “quốc ngữ hóa” phái nam kỳ ra mắt không hoàn toàn thuận buồm xuôi gió. Phía những người theo Pháp và những người dân được coi là giàu tất cả không phải ai ai cũng dễ dàng cho con trẻ của mình đi học tập chữ quốc ngữ.
Có thể do những lời đồn thổi thổi về việc “người đạo gia tô không thờ tự ông bà” bắt đầu từ chuyện Đông cung Cảnh, học trò của Bá Đa Lộc, sau khi từ Pháp về theo đạo thiên chúa giáo và “từ chối mang lại tông miếu” (thực lục bên Nguyễn) nên nhiều người Nam kỳ sợ nhỏ cháu mất gốc nhưng mà trốn né việc tới trường chữ quốc ngữ, còn vì đó là chữ của đạo Công giáo, những người dân đi theo Pháp ngay lúc Pháp tới nam kỳ.
Chưa kể người dân có liêm sỉ thì cạnh tranh thể chấp nhận bất cứ điều gì của quân cướp nước đặt ra ngay trong những lúc nhục thoát nước còn rét hôi hổi!
Do vậy, việc đi học rất ư là hành chính. Thực dân sai bảo tận buôn bản xã “bắt trẻ con đi học chữ quốc ngữ như bắt lính”. Còn hương chức hội tề thì “khuyến dụ, chống ép trẻ em đi học” sẽ được thăng thưởng. Không ít người sẽ mướn hoặc bắt đầy tớ trong nhà đi học thay con em mình mình. Câu ca dao chống bài toán học chữ quốc ngữ phổ cập khá rộng nghỉ ngơi miền Nam có thể xuất phân phát từ thời bấy giờ: Đèn sài gòn ngọn xanh ngọn đỏ. Đèn Mỹ Tho ngọn tỏ ngọn lu. Anh về tới trường chữ nhu. Chín trăng em hóng mười thu em chờ. Yêu cầu học chữ nhu (chữ nho) thì em bắt đầu chờ còn ko thì sẽ…
Eliacin Luro, thanh tra bạn dạng xứ vụ trong tổ chức chính quyền Pháp mới đặt tại Nam kỳ, tác giả giáo trình về hành chính vn dùng mang lại trường những viên chức tập sự Pháp, đã ưng thuận trong bài giáo dục số 38 về giáo dục quốc dân viết năm 1873: “Rồi họ bắt từng làng yêu cầu gửi một số học sinh quy định đến trường…
Phía những sĩ phu, sự phòng đối diễn ra dữ dội hơn. Năm 1885, một vài thân hào nhân sĩ vẫn gửi thư thỉnh nguyện đến Hội đồng quản hạt Nam kỳ “đề nghị bãi bỏ chữ quốc ngữ”. “…Theo thiển ý bọn chúng tôi, bây giờ chỉ có hai đồ vật tiếng có thể được sống Nam kỳ, giờ đồng hồ Pháp mà shop chúng tôi muốn học cùng tiếng Annam nôm mãng cầu mà cửa hàng chúng tôi đều biết viết bằng văn bản Nôm… quý vị hãy đoán xem cửa hàng chúng tôi lúng túng thiếu thế như thế nào mỗi khi công ty chúng tôi nhận được đông đảo lệnh viết bởi thứ chữ (quốc ngữ) trên, shop chúng tôi phải chạy tìm hàng chục con người thông ngôn mà cửa hàng chúng tôi phải trả tiền, nhằm rồi chung cục họ sẽ làm shop chúng tôi hiểu trọn vẹn ngược lại với các gì bạn ta muốn truyền lệnh cho chúng tôi”.
Nổi bật trong thời kỳ này là bên thơ Phan Văn Trị cùng với cuộc luận chiến giữa ông cùng Tôn thọ Tường, một trí thức Hán học đi theo thực dân Pháp. Cuộc cây viết chiến ra mắt khá nóng bức của hai phe thay đổi giai thoại trong xóm văn sống Nam kỳ.
Với Phan Văn Trị với các đồng chí của ông như Huỳnh Mẫn Đạt, Lê quang Chiểu, Bùi Hữu Nghĩa…việc theo Pháp của tín đồ trí thức là ko thể chấp nhận được.
Chính quyền Pháp đã chuẩn bị đến 20 năm (1862-1882) trước khi thực hiện nghị định cưỡng bách sử dụng quốc ngữ. Ngoài bài toán cho thông dụng chữ Việt bằng báo chí, chúng ta đã đến mở các trường học dạy dỗ tiếng Việt cùng tiếng Pháp, từ bỏ đó có mặt một nền giáo dục đào tạo Việt – Pháp sinh hoạt nước ta.
D’ Adran và trường học giáo hội
Không rõ cái thương hiệu D’Adran tồn tại tính đến năm nào, tuy thế trên nền ngôi trường này sau đó mọc lên hai ngôi trường trung học khá lừng danh ở dùng Gòn, sẽ là Trường Võ trường Toản và Trường Trưng Vương.
Trong năm 1864, với sự tài trợ của Pháp, giáo hội sẽ mở hàng loạt trường học ở những tỉnh đặc biệt quan trọng như Mỹ Tho, Chợ Lớn, Vĩnh Long. Và tiếp nối ở đề xuất Giuộc, bắt buộc Thơ, Sóc Trăng, đụn Công, Tân An, Rạch Giá, Ích Thạnh (Thủ Đức), Long Hưng (địa phương thuộc Bến Tre), Mỹ Thuận, tảo lao Mây (cù lao ở khoảng chừng giữa đề nghị Thơ cùng Kế Sách), trườn Hút (nay là Thốt Nốt, TP yêu cầu Thơ)… mon 9/1864, đô đốc Lagrandière báo cáo đã có “20 trường học tập được mở và tất cả 300 học viên đã biết hiểu biết viết” chữ quốc ngữ. Còn “vào mon 3/1869, đô đốc Ohier báo cáo có 104 trường tại ở trong địa, được theo học do 3.200 học tập trò. Sáu trong những trường này, hầu hết những trường tại dùng Gòn, được dạy bằng tiếng Pháp cũng như quốc ngữ. Kế tiếp trong cùng năm này, sĩ số theo học các trường tổ chức triển khai bởi cơ quan ban ngành Pháp được report là 4.481 học tập trò tại 120 trường”. (Milton E Osborne – giáo dục và chữ quốc ngữ 1859-1905 – Ngô Bắc dịch).
Trở thành thiết bị chữ của fan Việt
Năm 1868, đô đốc Lagrandière ký nghị định ra đời một trường trung học tỉnh, nước ngoài trú, đặt sau sự kiểm tra của Nha nội vụ. Đây là trường trước tiên không thúc đẩy tới giáo hội.
Xem thêm: Cách Vẽ Quần Áo Đơn Giản - Thiết Kế Thời Trang Cách Vẽ Quần Áo Nữ
Cuối năm 1874, những trường chữ nho bị bến bãi bỏ trở thành các trường dạy dỗ chữ quốc ngữ với gom về những trung trung khu tỉnh lỵ to là sài Gòn, Chợ Lớn, Vĩnh Long, Mỹ Tho, Sóc Trăng cùng Bến Tre. Nhân viên của những trường này gồm một hiệu trưởng bạn Pháp biết nói giờ đồng hồ Việt và những giáo viên bạn dạng xứ biết nói tiếng Pháp.
Năm 1879, thống đốc nam giới kỳ Lafont quyết định ra đời nền học chánh Pháp – Việt với cha cấp học là sơ đẳng, tiểu học tập và cao đẳng tiểu học. Ở cấp cho thứ nhất, học viên sau ba năm chỉ việc nghe, viết được vài ba câu solo giản, đọc một trang sách sơ đẳng và biết bốn phép tính. Cung cấp thứ hai hầu hết là tiếng Pháp và số học, hình học. Cung cấp thứ cha nới rộng chương trình tiếng Pháp, khái niệm các môn đồ gia dụng lý, toán, khoa học tự nhiên…
Như vậy, mang đến năm 1879, thực dân Pháp căn phiên bản đã dứt “đại bọn chúng hóa” việc giáo dục đào tạo toàn nam kỳ với chữ quốc ngữ căn bạn dạng đã trở nên thứ chữ “được học tập và nên học” của bất cứ ai mong mỏi đi học. Nói một giải pháp khác, với nền học tập chính bằng tiếng Việt viết theo mẫu tự Latinh, chữ Việt sẽ lấn át gần như trọn vẹn chữ nho. Và cố hệ giới trẻ cắp sách mang đến trường tính từ lúc năm 1862 trở đi sinh sống Nam kỳ, chữ Việt đang trở thành thứ chữ của tín đồ Việt, chứ không còn là chữ của đạo gia tô nữa.
Ở miền Bắc, việc mở sở hữu trường học đi chậm trễ hơn ngay sát 10 năm. Đến mon 4/1886, cả miền bắc bộ chỉ có bố trường Pháp. Nhưng mà qua năm 1887 đã bao gồm một trường thông ngôn, chín trường tiểu học nam, tứ trường tiểu học nữ, một trường tứ dạy vẽ cùng 117 trường bốn dạy chữ quốc ngữ.
Khác với nhiều nước phương Tây, nền văn học tập chữ Việt nước ta, đặc biệt là ở nam kỳ, được nhiều nhà nghiên cứu khẳng định “xuất vạc từ báo chí”.
Để khơi gợi lòng yêu thương nước, bên cạnh đó mở sở hữu dân trí, lôi kéo mọi bạn đều được đi học, hầu hết biết chữ, giới sĩ phu nước ta đã cho ra đời Đông ghê nghĩa thục.
Đây cũng là trong những chủ đích của phong trào Duy Tân mà lại Nguyễn Lộ Trạch cùng Phan Chu Trinh trước này đã nhắm tới, nên hoàn toàn có thể coi Đông ghê nghĩa thục là 1 phần của phong trào Duy Tân vậy.
Mở ngôi trường khai trí mang đến dân
Ðông tởm nghĩa thục là tên gọi một trường học tập miễn phí, sau trở thành tên một phong trào. “Trường nghĩa thục đi đầu dạy dỗ, khắp cha mươi sáu phố Hà thành, gái trai náo nức học hành. Giáo sư tám lớp học sinh non ngàn”. Và “Trước hết buộc phải học ngay lập tức quốc ngữ, khỏi đôi con đường tiếng, chữ khác nhau. Chữ ta, ta vẫn thuộc làu. Nói ra buộc phải tiếng,viết câu cần bài. Sẵn cửa hàng để khai vai trung phong trí”. Các câu ca này xác định buổi giao lưu của Ðông tởm nghĩa thục và tiêu chí của phong trào.
Theo Nguyễn Hiến Lê, Ðông ghê nghĩa thục thành lập năm 1906 theo lưu ý của Phan Chu Trinh tận nơi riêng của Lương Văn Can ngơi nghỉ phố mặt hàng Ðào (Hà Nội). Lương Văn Can có tác dụng thục trưởng, Nguyễn Quyền làm cho giám học. Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Duy Tốn phụ trách xin giấy phép. Mục tiêu của Ðông tởm nghĩa thục là “mở ngôi trường khai trí mang lại dân”, “dạy học tập không lấy tiền”. “Trường đã dạy cả Việt văn, Hán văn, Pháp văn”, “bỏ lối học từ chương khoa cử mà chú ý vào hay thức với thực nghiệp”, “thầy dạy dỗ không rước tiền công”.
Trong khi hóng giấy phép, nhì lớp học một nam, một phái nữ với sáu, bảy chục học sinh được thành lập tại công ty số 4 sản phẩm Ðào, Hà Nội. Sau vài mon xin phép, tháng 5/1907 trường mới có bản thảo và số lớp cũng tạo thêm độ “20 lớp với tầm hơn 500 học sinh” (theo Nguyễn Thìn Xuân trong bài 100 năm Ðông kinh nghĩa thục thì ngôi trường thành lập vào thời điểm tháng 3/1907). Công tác tiểu học tập dạy những người mới biết chữ quốc ngữ, trung học tập và đại học dạy những người đã thông chữ thời xưa hoặc mong mỏi học chữ Pháp. Những môn học bao gồm sử ký, địa lý nước nhà, toán, vẽ, một chút khoa học.
Ðể tất cả sách mà dạy, trường thành lập và hoạt động một ban tu thư nhằm soạn sách vị Phạm bốn Trực, Dương Bá Trạc, Lương Trúc Ðàm, Phương sơn (phần soạn sách) với Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Ðôn Phục, ông cử làng mạc Ðông Tác, Hoàng Tích Phụng (phần dịch sách). Soạn cùng dịch dứt lại giao cho một ban tự khắc in với in ra sản phẩm trăm bản để phân phát cho học sinh và bạn bè các nơi.
Các các loại sách được dịch chủ yếu là “tân thư” như Ðại đồng thư của Khang Hữu Vi, nhất là bộ sách Ẩm Băng Thất tùng thư của Lương Khải Siêu, Mậu Tuất thiết yếu biến ký, còn có một số sách tất cả tính cách là các tập vịnh sử, ký sự về tình hình hiện đại của Nhật bạn dạng như Nhật phiên bản duy tân tam thập niên sử (bản dịch chữ thời xưa của La Hiếu Cao).
Nhiều tập sách nêu những tấm gương chiến đấu của các chí sĩ, những nhà chuyển động chính trị, chuyển động cách mạng của toàn cụ giới cũng được các bên nho đón gọi một giải pháp say sưa. Gồm tập như Cận thế chi quái kiệt, đề cập đủ một số loại anh hùng, hầu như là số đông người hero có công đổi mới quốc gia của họ, dù sẽ là vua chúa xuất xắc tổng thống, giám quốc: Vua Bỉ Ðắc (Pierre le Giand) sống Nga, Hoa Thịnh Ðốn (Washington) sinh hoạt Mỹ, Nã Phá Luân (Napoléon) làm việc Pháp, Tỉ Sĩ Mạch(Bismarck) ngơi nghỉ Ðức…
Bộ phận soạn, viết rất nhiều các bài thơ cổ động, cần sử dụng vần điệu lục bát, cảnh báo quần chúng về từng trọng trách duy tân cầm thể. Họ có sáng tạo độc đáo tìm phần nhiều đầu đề hấp dẫn, khêu gợi, rất phù hợp với tâm lý quần chúng. Bài thơ ngắn này là Kêu hồn nước, bài ca trù gọn vơi kia là nhằm hú hồn thanh niên. Ðây là bản Cáo cổ hủ văn, cơ là bản Giác thế tân thanh, rồi tới những bài Khuyên học tập quốc ngữ, học chăm môn, học công nghệ, học buôn bán. Tê là phần đông bài khuyên đoàn kết, khuyên vừa lòng quần. Tất cả những gì cần thiết cho sự đổi mới, Ðông tởm nghĩa thục gần như đề cập một giải pháp gọn gàng, thiết thật (Chương Thâu – phong trào Duy Tân đầu thế kỷ 20). Phần đông bài Gọi lính tập, Tiếng gọi thanh niên thức thức giấc trước thời cuộc, hùng hồn mà súc tích.
“Làm lòng dân náo động”
Bên cạnh việc tăng cường học chữ quốc ngữ, Ðông ghê nghĩa thục thường tổ chức triển khai sinh hoạt, học hành tuyên truyền về lịch sử nước nhà, về địa lý, toán học, cách trí, vệ sinh… Ðặc biệt ban cổ động, tuyên truyền của ngôi trường lại la hét mọi fan dân việt nam phải bao gồm lòng yêu thương nước, nhớ cho cội nguồn nhỏ Rồng con cháu Tiên, phải ghi nhận đoàn kết, yêu thương thương, đùm quấn lấy nhau, giảng dạy những con người hữu ích cho đất nước, dùng hàng nội hóa, tiêu diệt mọi hủ tục mê tín dị đoan dị đoan. Ngoài việc chống tư tưởng lạc hậu, Ðông tởm nghĩa thục còn mạnh dạn kêu điện thoại tư vấn noi gương Nhật bạn dạng và nền thanh tao Âu Tây. Ðể truyền bá tư tưởng học thuật mới, Ðông kinh nghĩa thục rất chú trọng tới việc học chữ quốc ngữ và khiến cho chữ quốc ngữ được phân phát triển, từ từ thay gắng chữ Nho, chữ Nôm khó học (Nguyễn Thìn Xuân – 100 năm Ðông gớm nghĩa thục), “chê dòng tục để búi tóc củ hành, móng tay lá lan, cửa hàng tới hầu hết hủ tục khác như nhuộm răng, lựa chọn ngày tốt để tắm…” (Nguyễn Hiến Lê – Ðông tởm nghĩa thục).
Đông ghê nghĩa thục còn tổ chức diễn giả thường xuyên ở hà thành và các vùng xung quanh. Những buổi speeker chủ yếu đuối là kêu gọi lòng yêu nước, đả phá hủ tục, cổ cồn học chữ quốc ngữ… với lời lôi kéo được hưởng ứng chính là “cắt bỏ búi tóc” lan dạn dĩ ở Hà thành.
Ở miền Nam, phần lớn người trước tiên tiếp xúc cùng hưởng ứng Đông ghê nghĩa thục là ông an Khương (Khang), Nguyễn định cư và trần Chánh Chiếu. Các ông biết phong trào qua những bài xích ca yêu nước cùng tiếp xúc với phần nhiều liên lạc viên của phong trào Đông Du từ bỏ Nhật, vương quốc của nụ cười và trung quốc đi về trong nước. Còn è Chánh Chiếu biết phong trào qua nam nhi là trằn Văn Tuyết, từng học ở hương thơm Cảng (Hong Kong), sở hữu những phiên bản hiệu triệu bằng Hán văn của Phan Bội Châu về nước. Nhờ đó mà những bài bác ca ái quốc của Đông khiếp nghĩa thục được truyền bá với thu hút một vài thanh niên như Trương Duy Toản, Nguyễn Háo Vĩnh, Đỗ Văn Y… những người này sau tham gia phong trào Đông Du và được chuyển qua Nhật học tập tập. Số đông vị bị đày ra Côn Đảo khoảng tầm năm 1910 thì bị đưa đi an trí những nơi, chủ yếu là sinh sống miền Nam. Dương Bá Trạc, Lương Văn Can bị an trí ngơi nghỉ Nam Vang (Campuchia), Lê Đại ngơi nghỉ Long Xuyên, Võ Hoành sinh hoạt Sa Đéc…
Tuy tồn tại không lâu, rộng một năm, nhưng ảnh hưởng của Đông ghê nghĩa thục tương đối lớn. ảnh hưởng của phong trào đã kích mê say nhiều chuyển động khác về sau trong việc chấn hưng đất nước, đặc biệt là chấn hưng quốc ngữ.
Có thể coi truyền bá quốc ngữ là một trong những phong trào tiếp liền Đông khiếp nghĩa thục nhưng rộng rộng và vày Đảng cùng sản chỉ đạo. Cuộc họp ở công ty anh Phan Thanh, trong những số đó có những anh Phan Thanh, Đặng thai Mai, Võ Nguyên gần kề và tôi cùng mấy thân sĩ là Bùi Kỷ, Nguyễn Văn Tố… họp báo hội nghị đi tới vấn đề xin phép ra đời một hội”.
Trong “Hồi ký” về thời kỳ “Mặt trận Dân nhà Đông Dương”, trần Huy Liệu viết: “Theo quyết nghị của Đảng, để tiến tới một đội nhóm chức kháng nạn thất học, chúng tôi, một số bạn hữu đã họp với một trong những nhân sĩ nhằm bàn về câu hỏi này. Buổi họp ở bên anh Phan Thanh, trong số ấy có những anh Phan Thanh, Đặng thai Mai, Võ Nguyên gần kề và tôi thuộc mấy nhân sĩ là Bùi Kỷ, Nguyễn Văn Tố… họp báo hội nghị đi tới bài toán xin phép thành lập và hoạt động một hội”.
Ra đời cùng lan rộng
Tại buổi thành lập, ngoài đông đảo quần chúng còn có Hoàng Xuân Hãn, Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Văn Huyên, Phan Thanh, Hằng Phương (vợ bên văn Vũ Ngọc Phan)… mục đích của hội là “Dạy mang đến đồng bào nước ta biết đọc, biết viết tiếng của mình để dễ nhìn đọc được các điều hay thức đề xuất dùng cho sự sinh hoạt hằng ngày. Cốt mang lại mọi người viết chữ quốc ngữ kiểu như nhau”.
Với công tác là mở lớp học tất cả bậc sơ đẳng dạy dỗ vỡ lòng mang đến học viên đọc, viết chữ quốc ngữ và làm cho được hai phép tính cộng, trừ. Bậc cđ luyện đến học viên đọc, viết thông chữ quốc ngữ và dạy thêm ít điều thường xuyên thức và tư phép tính.
Để câu hỏi truyền bá chữ quốc ngữ nhanh chóng, hội yêu thương cầu những người đã được hội dạy cho biết thêm chữ phải nỗ lực dạy lại cho một số trong những người thất học tập khác xung quanh mình. Hội tổ chức các cuộc diễn thuyết nhằm mục đích giảng dạy, thông dụng những điều thường xuyên thức đến đồng bào. Xuất bản sách nhằm mục đích bổ khuyết bài toán học sinh hoạt lớp, hội nhà trương biên soạn và xuất phiên bản loại sách thường thức phổ thông về sử ký, địa lý, vệ sinh, khoa học… thịnh hành rộng rãi vào nhân dân.
Giáo sư Hoàng Xuân Hãn khi đó đang đào tạo và giảng dạy tại trường Bưởi, đã có được hội mời làm cầm cố vấn tham gia ban tu thư. Ông đó là người soạn quyển sách học vần danh tiếng cho hội. đều câu “I tờ hai móc cả hai. I ngắn gồm chấm, tờ dài có ngang. O tròn như quả trứng gà. Ô thời nhóm mũ, ơ là thêm râu” với “huyền ngang, sắc dọc, nặng trĩu tròn; hỏi lòm khòm đứng, té buồn… nằm ngang” (Hoàng Xuân Hãn – lưu giữ lại Hội lan truyền quốc ngữ nhân lưu niệm 50 năm, đăng trên báo Đoàn Kết năm 1988) cho tới bây giờ vẫn còn có người thuộc. Rất nhiều câu học tập vần đơn giản, dễ dàng nhớ này chỉ nghe qua đôi lần là thuộc.
Quyển học tập vần này cũng được tiếp tục sử dụng trong phong trào dân gian học vụ năm 1945. Sách được hội in với phát quán triệt giáo viên. “Để có tiền in sách, tải giấy cây bút cho gia sư và người học, ban tài bao gồm rải mọi Hà Nội, lạc quyên những người hằng sản hằng tâm, hoặc tiền, hoặc đồ dùng vật. Nhiều thanh niên thanh nữ tình nguyện dạy phần đa lớp buổi tối cho trẻ em nghèo, những lao hễ nam phái nữ thất học”. (Hoàng Xuân Hãn).
“Chữ Việt còn thì nước ta còn”
“Hội lan truyền quốc ngữ là 1 trong những trường đào tạo, giáo dục thanh niên bên cạnh xã hội. Một khía cạnh nó luyện cho tuổi teen những đức tính cần thiết trong cuộc sống đời thường (tinh thần đoàn thể, óc tổ chức, kỷ luật, kiên quyết hi sanh…). Phương diện khác, nó giúp thanh niên tránh khỏi những cuộc vui chơi giải trí không mạnh khỏe (cờ bạc, trai gái, rượu chè…).
Bên cạnh đó, cũng giúp những thanh niên trí thức có dịp tiếp xúc, đi sâu, search hiểu cuộc sống đời thường cơ rất của quần bọn chúng công nông lao động. Si thanh niên vào trong 1 số chuyển động xã hội vày Đảng lãnh đạo”. (Hà Thị Sương – Hội lan truyền quốc ngữ).
Không chỉ vậy, tháng 10/1945, đích thân chưng Hồ giới thiệu Lời kêu gọi chống nàn thất học tất cả đoạn “Số người việt nam thất học tập so với số người trong nước là 95%, nghĩa là phần nhiều người việt nam mù chữ. Như vậy thì văn minh làm sao được?… cơ quan chính phủ đã lập một Nha bình dân học vụ để trông nom câu hỏi học của nhân dân… Mọi người việt nam Nam… bắt buộc có kỹ năng mới để hoàn toàn có thể tham gia vào công cuộc thành lập nước nhà, cùng trước hết phải ghi nhận đọc biết viết chữ quốc ngữ. Những người dân đã biết chữ hãy dạy cho tất cả những người chưa biết chữ, hãy góp sức vào bình dân học vụ” (Hồ Chí Minh – NXB sự thật 8/1975).
Điều này cho biết Đảng cùng sản nước ta đã quan liêu tâm không ít tới dân trí ngay từ lúc bí quyết mạng chưa thành công và tiếp tục tăng cường khuyến học sau khoản thời gian cách mạng sẽ thành công.
thọ nay, những người yêu tiếng Việt bình thường cùng một số tài liệu lúc nói đến chữ quốc ngữ thường cho rằng giáo sĩ Alexandre de Rhodes (thường gọi là Đắc Lộ), tác giả cuốn Từ điển Việt - Bồ - La in tại La Mã năm 1651, là ông tổ của chữ quốc ngữ.Thế nhưng, sự thật chưa hẳn là vậy…
Ngay từ khi bập bẹ, bọn họ đã nói tiếng Việt, và hoàn toàn không tất cả gì cực nhọc khăn. Nhưng "tiếng Việt khó quá!" là ý kiến của rất nhiều người phương Tây lúc tiếp cận tiếng Việt.
Tiếng Việt cấu trúc đơn giản; đơn âm không tồn tại "thì", không tồn tại chia động từ, không có tiếp đầu ngữ, vĩ ngữ thì bao gồm gì là khó?
Xin thưa, đối với người phương Tây, tiếng Việt cực nhọc ở chỗ phạt âm (nghe và nói).
Giáo sĩ Marini, người đã từng đến Đàng trong những thập niên đầu thế kỷ 17, viết: "Khi đọc, người Việt ko cần phải vậy đổi tiếng nhưng mà vẫn tạo nên một tiếng ấy tất cả nhiều nghĩa không giống nhau, bởi vì họ chỉ cần lên giọng hoặc hạ giọng tùy thuộc vào cường độ và nhịp điệu" (Lịch sử chữ quốc ngữ, Đỗ quang quẻ Chính, NXB Tôn Giáo 2012, trang 15).
Đây là một nhận xét cực kỳ "mới" mà lại người Việt bọn họ không bao giờ để ý. Chỉ cần cụ đổi chút xíu khẩu âm với không vắt đổi khẩu hình thì các chữ "ca, cà, cá, cả" sở hữu nghĩa không giống nhau một trời một vực.
Nửa cuối thế kỷ 16, những giáo sĩ thừa sai mẫu Tên (Jésu) đã bắt đầu đến châu Á truyền đạo. Một trong những nơi họ đến ban đầu chính là Trung Quốc, nơi mà trước đó vài thế kỷ, Maco Polo, lái buôn người Ý, đã đến và sở hữu về nhiều đồ vật lạ lùng của phương Đông.
Dòng thương hiệu là một mẫu tu trí thức của đạo Thiên Chúa. Tất cả những giáo sĩ của cái này đều có trình độ tiến sĩ, nếu ai ko đạt được bằng cấp ấy thì buộc phải rời dòng.
Những giáo sĩ này xuất thân từ những nước sử dụng chữ viết Latin nên khi đến những nước sử dụng chữ tượng hình đã gặp cực nhọc khăn vào việc truyền đạo. Do là những trí thức bao gồm trình độ cao, họ mau lẹ học nói tiếng của người bản địa.
Song việc truyền đạo ko chỉ nói là đủ, nhưng cần phải bao gồm kinh sách để các con chiên gồm thể học, đọc theo với truyền lại. Bởi không có giáo sĩ, thầy giảng nào tất cả thể cụ thế kinh sách. Cơ mà chữ tượng hình thì rất khó khăn học, cùng mất rất nhiều thời gian để học mới tất cả thể đọc sách được, chứ chưa nói đến việc dịch lại gớm sách nước ngoài.
Mặt khác, việc truyền đạo Thiên Chúa vào những nước này (trong đó gồm nước ta) vào thời điểm ấy không phải lúc nào cũng suôn sẻ, dễ dàng, liên tục, vì tùy thuộc vào sự vui buồn của quan liêu quân địa phương, tùy thuộc vào tình hình chính sự lặng ả tốt loạn lạc của quốc gia mà những giáo sĩ chiếc Tên đặt chân đến.
Nhiều giáo sĩ sau một thời gian ngắn truyền đạo đã bị bắt, bị giết, bị đuổi đi...
Để có thể truyền lại tởm sách một cách tốt hơn, các giáo sĩ đã nghĩ ra phương pháp "Latin hóa chữ tượng hình". Cùng họ đã làm việc này ở Ấn Độ, Trung Quốc với Nhựt Bổn.
Đầu thế kỷ 17, một số giáo sĩ thuộc dòng Tên đã đến Hội An. Họ cần sử dụng tiếng Hán cùng Nhựt để giao tiếp với dân địa phương qua phiên dịch của những thương nhân.
Đến năm 1617, giáo sĩ Francesco de Pina người Bồ Đào Nha đến Hội An và Nước Mặn (thuộc Bình Định), rồi trở về cư ngụ tại Thanh Chiêm (Điện Bàn, Quảng Nam) đã học rất nhanh tiếng Việt và trở thành người phương Tây giỏi tiếng Việt nhất thời bấy giờ.
Và để bao gồm thể truyền lại gớm sách đạo giáo của đạo Thiên Chúa, Pina cùng một số giáo sĩ khác đã tất cả kinh nghiệm Latin hóa tiếng Nhựt, Hán bắt tay vào Latin hóa tiếng Việt.
Thuở ấy, người Việt vẫn nói tiếng Việt như bây giờ. Tuy nhiên do phải trải qua 1.000 năm bị Trung Quốc đô hộ, giới trí thức nước ta bị ảnh hưởng của nước trung hoa rất mạnh. Không rõ trước đó, người Việt tất cả chữ riêng biệt của mình tốt không. Tuy vậy các triều đại của người Việt sau này đều dùng chữ Hán trong các văn bản thiết yếu thức.
Khoảng thế kỷ thứ 10, người Việt đã "sáng chế" ra thứ chữ Việt bằng cách mượn chữ Hán mà viết, gọi là chữ Nôm (nghĩa là Nam, sau gọi là quốc âm). Tuy vậy nếu chữ Hán khó một thì chữ Nôm khó mười. Bởi phải biết cùng giỏi chữ Hán mới gồm thể viết được, học được chữ Nôm.
Đối với người Việt học chữ Nôm đã khó, với người ngoại quốc xa lạ với chữ tượng hình thì chữ Nôm càng khó. Vẫn tất cả thể học được, viết được nhưng ko thể phổ biến rộng được. Cũng chính vì vậy các giáo sĩ đã nghĩ đến việc Latin hóa tiếng Việt bằng mẫu tự Latin, cơ mà ngày xưa gọi là "chữ Annam viết bằng mẫu tự Latin".
Có một số người được công nhận là "tác giả" chữ quốc ngữ là những giáo sĩ Francesco de Pina, Gaspar d’Amaral và Antonio Barbosa (đều là người Bồ Đào Nha), Cristoforo Borri (người Ý), Alexandre de Rhodes (người Pháp)...
Giáo sĩ Borri chỉ ở nước ta tía năm từ 1615 đến 1618. Còn tía giáo sĩ còn lại đều đến Đàng vào năm 1624 và đều là học trò tiếng Việt của giáo sĩ Francesco de Pina.
Tuy nhiên, vào số này, chỉ tất cả giáo sĩ Đắc Lộ mang lại in cuốn sách tiếng Việt đầu tiên là cuốn Từ điển Việt - Bồ - La nên được dân Việt chỉ ra rằng "ông tổ" của chữ quốc ngữ từ hơn trăm năm qua.
